Luchtmotoren

Luchtmotoren, ook wel pneumatische motoren genoemd, zijn apparaten die de energie van samengeperste lucht omzetten in mechanische arbeid, meestal een roterende beweging. Ze worden veel toegepast in gereedschappen, machines en automatiseringssystemen waar elektrische motoren niet ideaal zijn door vonkengevaar, lichaamsbewegingsvuur of gevoeligheid voor schokbelastingen.

Werking en typen

De werking berust op de expansie van lucht binnen een motorlichaam. De belangrijkste typen zijn: zuigerluchtmotoren, schoepenmotoren (vanetype) en tjurbinemotoren. Zuigerluchtmotoren gebruiken één of meerdere zuigers die door perslucht langs een krukas bewegen. Schoepenmotoren gebruiken een rotor met beweegbare schoepen in een rondlopende kamer, waarbij lucht onder druk de rotor aandrijft. Turbomotoren maken gebruik van een kleine gas Turbine die door perslucht wordt aangedreven. Alle typen leveren rotatie-energie bij variabele toerental afhankelijk van luchtdruk en doorstroming.

Eigenschappen en bediening

Luchtmotoren werken doorgaans bij drukken van enkele bar tot ongeveer 8 bar. Het toerental kan afhankelijk van het type en de belasting variëren van enkele honderden tot duizenden omwentelingen per minuut; het koppel is meestal hoog bij lage snelheden. De snelheid wordt geregeld via een ventiel of drukregelaar. Reversering is mogelijk bij sommige modellen via een aparte ventielconfiguratie. Veel motoren zijn olievrij of kunnen met olie gesmeerd worden, afhankelijk van de toepassing en de vereiste reinheid.

Voordelen en nadelen

Voordelen zijn robuustheid, hoge startkoppel, geen vonken en geschiktheid voor milieus waar elektrische vonken onveilig zijn. Nadelen zijn over het algemeen lagere energie-efficiëntie bij continu gebruik en geluidsuitstoot door de uitlaatlucht, naast afhankelijkheid van een compressor en luchtdoorstroomfilters.

Toepassingen

Luchtmotoren worden veel gebruikt in handgereedschap, automobielwerkplaatsen, verpakkingslijnen, conveyors en industriële robotica, vooral wanneer snelle start, eenvoudige snelheidsregeling en veilige werking vereist zijn.