Klasopstelling

Klasopstelling is de indeling van het meubilair in een klaslokaal, met name de positie van tafels en stoelen. De opstelling bepaalt hoe leerlingen met elkaar en met de docent communiceren, hoe zichtlijnen zijn en hoe ruimte wordt benut. Doelen variëren van gericht instructie tot samenwerking en discussie.

Veelvoorkomende opstellingen zijn rijopstelling (tafels in rijen gericht naar het bord), blokopstelling of klasblokken (tafels in groepen voor samenwerking), U-vorm (tafels in een U rondom de docent), kringopstelling of kring (stoelen in een cirkel voor bovenmatige participatie), en theateropstelling (stoelen in rijen zonder tafels voor presentaties). Er bestaan também varianten zoals halfcirkel of combinaties daarvan die elementen van verschillende vormen combineren.

Voordelen en nadelen hangen samen met de doelstelling van de les. Rijopstelling biedt duidelijke zichtlijnen en is geschikt voor expliciete instructie, maar kan samenwerking belemmeren. Blokken vergemakkelijkt groepswerk en interactie, maar kan scherpe randen en bewegingsruimte vereisen. U-vorm en kring bevorderen interactie en participatie, maar vereisen ruimte en aandacht voor docentmobiliteit. Theateropstelling ondersteunt presentaties en demonstraties, maar beperkt formuleringen en schrijfmogelijkheden voor leerlingen.

Bij het kiezen van een klasopstelling spelen factoren zoals het lesdoel, de grootte en vorm van het lokaal, het aantal leerlingen, behoefte aan samenwerking of individuele taken, toegankelijkheid en regels rondom veiligheid mee. Mobiel meubilair en kabelbeheer vergroten flexibiliteit en adaptie aan verschillende lessen. Technologie en audiovisuele hulpmiddelen beïnvloeden eveneens de indeling. De docent kan de opstelling aanpassen om leerresultaten en inclusie te ondersteunen.