Innovatievermogen

Innovatievermogen is het vermogen van een actor—zoals een onderneming, sector, regio of nationale economie—to nieuwe ideeën te ontwikkelen en te implementeren, bijvoorbeeld in producten, processen of bedrijfsmodellen. Het omvat zowel het genereren van vernieuwende ideeën als het succesvol toepassen ervan in de praktijk.

Belangrijke bouwstenen van innovatievermogen zijn onder meer menselijk kapitaal en vaardigheden, de creatie van kennis door R&D, organisatorische capaciteiten en proceskwaliteit, samenwerking en netwerken, financiële middelen en risicobereidheid, een stimulerend bestuur en een gunstig regelgevingskader, een cultuur die experimenteren en leren toestaat, en toegang tot digitale infrastructuur en informatie.

Indicatoren voor innovatievermogen omvatten onder meer R&D-intensiteit (uitgaven aan R&D als aandeel van het bruto binnenlands product), het aantal en type patenten, het aandeel van omzet uit met name nieuw ingevoerde producten of processen, time-to-market en de diffusie van vernieuwingen. Op regionaal en nationaal niveau worden ook indices gebruikt zoals de Global Innovation Index en diverse OECD-indicatoren om prestaties te vergelijken en te volgen.

Beleids- en omgevingsfactoren die innovatievermogen beïnvloeden zijn onder meer publiek-private investeringen in kennisinfrastructuur, fiscale prikkels, subsidies en innovatievoucher, publieke aanbesteding voor innovatie, samenwerking tussen universiteiten en bedrijven, en regionale innovatiebeleid of clusters. Belemmeringen zijn onder meer beperkte financiering, tekort aan talent, complexe regelgeving, fragmentatie van beleid en een gebrek aan risicobereidheid.

Innovatievermogen is cruciaal voor concurrentiekracht, duurzame ontwikkeling en digitale transformatie, en bepaalt in belangrijke mate hoe snel en effectief een economie kan reageren op veranderende markten en maatschappelijke behoeften.