Herfstwinter

Herfstwinter is een term die in het Nederlands weerjargon voorkomt en een overgangsperiode beschrijft tussen herfst en winter. Het verwijst naar een tijd waarin elementen van beide seizoenen samengaan: dagen die nog enige warmte en zon kunnen kennen, maar met koude nachten, rijp of vorst en af en toe winterse verschijnselen zoals lichte sneeuwval. Het is geen strikt meteorologisch seizoen, maar een beschrijving van de karakteristieke mix van weersomstandigheden in een bepaald tijdsvak.

De term wordt vooral in Nederland en Vlaanderen gebruikt in media, weerberichten en dagelijkse gesprekken om de unschone grens tussen herfst en winter aan te duiden. Het geeft aan dat winterse kenmerken sneller op kunnen komen dan in een standaardindeling van de seizoenen verwacht zou worden, terwijl de dagelijkse gang van het weer nog steeds onvoorspelbaar en wisselvallig kan zijn.

Wat typerend is tijdens een herfstwinter, is een combinatie van koele tot koude nachten en soms frisse dagen, met wisselende neerslag. Regen kan afgewisseld worden met droge periodes; er kan mist of lage bewolking optreden, terwijl winden wisselend uit westelijke of noordwestelijke richtingen kunnen komen. De zonstand is laag en dagen blijven relatief korter, waardoor de overgang naar de donkerdere tijd van het jaar voelbaar is.

Het verschijnsel heeft vooral praktische consequenties voor vervoer, energieverbruik en land- en tuinbouw. Planten en gewassen kunnen gevoelig zijn voor vorst in de vroege ochtend, en mensen passen zich aan aan kortere dagen en onvoorspelbaar weer. Herfstwinter doet geen beroep op duidelijke grenzen, maar op een sluipende overgang met wisselende kenmerken.