Gevangenisstraf

Gevangenisstraf is een straf in het strafrecht waarbij een veroordeelde de vrijheid verliest en voor een bepaalde termijn in een gevangenis wordt opgesloten. Het doel is zowel strafoplegging als bescherming van de samenleving en bevordering van resocialisatie.

De duur van een gevangenisstraf kan variëren van enkele maanden tot meerdere jaren. In ernstige gevallen kan ook een levenslange gevangenisstraf worden opgelegd. De uitvoering gebeurt onder regie van de justitiële inrichtingen (DJI) en kan plaatsvinden in verschillende regimes, zoals gesloten, semi-open of open instellingen, afhankelijk van het delict, de risico-inschatting en de persoon.

Tijdens detentie kunnen gedetineerden deelnemen aan arbeid, onderwijs en rehabilitatieprogramma's. Er bestaan voorzieningen voor tijdverkorting of korting op de straf bij goed gedrag of deelname aan programma's; deze vermindering verlaagt de effectieve duur van de detentie.

Na een deel van de gevangenisstraf kan onder voorwaarden vrijlating volgen: voorwaardelijke vrijlating of vervroegde beëindiging van de gevangenisstraf, afhankelijk van de wet en de beoordeling door het toezicht en de rechter. Een gevangenisstraf kan ook in sommige gevallen worden aangevuld met of vervangen door andere sancties, zoals taakstraffen of bijkomende maatregelen, afhankelijk van de aard van het delict en de rechterlijke beslissing.

Een gevangenisstraf vormt een van de belangrijkste sancties in het Nederlandse strafrecht. Gedetineerden behouden bepaalde rechten, zoals contact met advocaten en familie, en worden onderworpen aan toezicht en re-integratiebeleid dat gericht is op terugkeer naar de samenleving.