Gekruide

Gekruide is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets op smaak is gebracht met kruiden of specerijen. Het wordt vooral gebruikt om gerechten, sauzen en bereidingswijzen te beschrijven, bijvoorbeeld gekruide groenten of een gekruide saus. De term impliceert doorgaans een afwisseling van smaken, variërend van mild tot pittig, afhankelijk van de gebruikte kruiden en verhoudingen.

Etymologie en vorming: Gekruide is afgeleid van het werkwoord kruiden, met het voorvoegsel ge- en de voltooiddeelwoorduitgang -e wanneer het als bijvoeglijk naamwoord vóór een zelfstandig naamwoord verschijnt. Het verwijst naar het toevoegen van kruiden en specerijen zoals peper, komijn, koriander en paprika aan een product.

Grammaticale gebruiksregels: In attributieve positie (voor het zelfstandig naamwoord) krijgt gekruide meestal een -e eind, bijvoorbeeld "gekruide kaas" of "een gekruide saus". In predicatieve positie, na een koppelwerkwoord, wordt doorgaans de vorm gekruid gebruikt: "De kaas is gekruid." Gekruide komt zelden als predicatieve vorm voor.

Toepassingscontext en nuance: De term wordt breed gebruikt in de culinaire context, maar kan ook metaforisch gelden voor zaken waarin iets op smaak is gebracht door bepaalde elementen of invloeden. Het woord is gebruikelijk in koken, gastronomie en voedingsmedia.

Zie ook: kruiden, specerijen, kruidenmengsels, marinades.