Gebruiksveiligheid

Gebruiksveiligheid verwijst naar de veiligheid van personen tijdens het gebruik van een product, systeem of dienst. Het richt zich op het voorkomen van letsel, schade aan eigendommen en gezondheidsrisico's bij normaal gebruik en bij redelijkerwijs voorspelbaar misbruik.

Zorgvuldige aandacht voor bruiksveiligheid vereist een geïntegreerde aanpak in ontwerp, productie en informatievoorziening. Dit omvat gevarenidentificatie, risicobeoordeling en het implementeren van maatregelen gedurende de hele levenscyclus.

Belangrijke principes: elimineren of substitueren van gevaar; bij beperkte mogelijkheden technische maatregelen (engineering controls) zoals beveiligingen en vergrendelingssystemen; duidelijke gebruiksinstructies, waarschuwingen en labels; training en bewustwording; ergonomie en toegankelijkheid; fouttolerant ontwerp en fail‑safe mechanis­men.

Risicobeoordelingsproces: inventarisatie van gevaren, vaststellen wie getroffen kan worden, inschatting van de waarschijnlijkheid en ernst, bepalen van het aanvaarde risico en maatregelen, evaluatie van effecten, monitoring en herziening bij veranderingen.

Standards en regelgeving: veelgebruikte kaders zijn nationale en Europese normen en wetgeving. CE-markering en normatieve kaders zoals ISO en IEC ondersteunen bij risicoanalyse en verificatie van bruiksveiligheid.

Toepassing gedurende de levenscyclus: ontwikkeling, productie, distributie, service en voortdurende evaluatie na gebruik, inclusief meldingssystemen, klachtenafhandeling en periodieke herziening van instructies.

Betrokkenheid: gebruikers, ontwerpers, fabrikanten en distributeurs dragen gezamenlijk bij aan bruiksveiligheid; voor gebruikers ligt de verantwoordelijkheid vooral in het volgen van instructies en regelmatig onderhoud.