Filamentachtig

Filamentachtig is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets langgerekt is en uit dunne, draadachtige structuren bestaat of daaraan duidelijk doet denken. Het woord beschrijft vaak vormen die opgebouwd zijn uit meerdere filamenten of die de indruk van een netwerk van draden geven, in tegenstelling tot een enkele draad of een vlakke vorm.

In de biologie en microbiologie komt de term vaak voor. Filamentachtige morfologie verwijst naar organismen of structuren die uitbreiden via lange filamenten. Bij schimmels bestaan de hoofdstructuren uit hyfen, die samen het mycelium vormen; bij filamentachtige bacteriën groeien cellen als lange, vertakte filaments. Voorbeelden van filamentachtige schimmels zijn Aspergillus en Penicillium, en ook bepaalde Actinomyceten vormen filamentaire netwerken. In celbiologie kan men de term gebruiken om structuren te beschrijven die bestaan uit filamenten van het cytoskelet.

In de geneeskunde wordt filamentachtig vaak gebruikt om filamenteuze schimmels te beschrijven bij infecties, zoals aspergillose of mucormose, waar groei plaatsvindt via dunne hyfen en mycelium. De term kan ook in bredere contexten voorkomen, bijvoorbeeld bij beschrijvingen van netwerkachtige draden in materialen of nanostructuren.

De oorsprong van het woord ligt in het Latijnse filum, ‘draad’, via het Franse filament. In het Nederlands is filamentachtig verwant aan termen als draadachtig en vezelachtig, maar benadrukt het juist de aanwezigheid van meerdere dunne draden of een netwerk daarvan.