Besparen

Besparen is het bewust verminderen van uitgaven en verbruik met als doel financiële ruimte te creëren, schulden te verminderen of investeringen mogelijk te maken. Het begrip wordt veelal in huishoudens en bedrijven gebruikt, maar ook overheden kunnen bezuinigen en besparen.

Het woord is afgeleid van sparen, met het voorvoegsel be- dat doorgaans een versterkend of betrekkend bereik aangeeft. Besparen verwijst dus naar het verminderen van uitgaven of het efficiënter omgaan met beschikbare middelen.

Veelvoorkomende strategieën zijn budgettering, het controleren van vaste lasten, prijsvergelijking en automatische spaaropdrachten, en op korte termijn gedragsverandering zoals minder impulsaankopen. Daarnaast speelt energiebesparing een centrale rol in zowel huishoudens als bedrijven.

Toepassingsgebieden omvatten de persoonlijke financiën, bedrijfsvoering en de publieke sector. In de energietransitie kan besparen een brugfunctie vervullen tussen huidige uitgaven en toekomstige investeringen in efficiëntie en hernieuwbare bronnen.

Voordelen zijn onder meer een hogere financiële veerkracht, minder schulden en het kunnen vrijspelen van middelen voor investeringen. Nadelen kunnen zijn dat overstijgende bezuinigingen groei remmen, onderhoud en innovatie uitgesteld worden, of dat sociale kwetsbaarheden ontstaan.

Kritiek richt zich op de balans tussen sparen en investeren, de verdeling van lasten en de risico’s van kortetermijnbezuinigingen die de economie kunnen raken. Zie ook: zuinigheid, financiële planning, budgetteren.