Beschikbaarheidspercentage

Beschikbaarheidspercentage, vaak aangeduid als availability, is een maat voor de mate waarin een systeem, dienst of product gedurende een afgesproken periode operationeel en toegankelijk is. Het geeft aan welk deel van de tijd de dienst daadwerkelijk beschikbaar is voor gebruik.

Berekening en interpretatie

Het beschikbaarheidspercentage wordt doorgaans berekend als Availability = (T_uptime / T_total) × 100%, of equivalently Availability = 1 − (T_downtime / T_total) × 100%. T_uptime is de tijd dat de dienst werkt zonder onderbreking, T_total is de totale periode. In veel definities kan gepland onderhoud als downtime worden meegerekend of juist worden uitgesloten; dit moet expliciet worden vastgelegd, bijvoorbeeld in een service level agreement (SLA). Niveaus worden vaak uitgedrukt in “nines”: 99.9% (ongeveer 8,8 uur downtime per jaar), 99.99% (ongeveer 52 minuten), 99.999% (ongeveer 5,3 minuten).

Toepassingsgebieden en factoren

Beschikbaarheidspercentages worden gebruikt voor ICT-infrastructuur, datacenters, clouddiensten, telecommunicatie en productie. Belangrijke factoren zijn redundantie en failover, onderhoudsschema’s, monitoring en incidentrespons, evenals Mean Time Between Failures (MTBF) en Mean Time To Recovery (MTTR). Hoge beschikbaarheid vereist vaak redundante componenten, snelle detectie en korte hersteltijden.

Voorbeeld

Een maand van 720 uur verloopt met 2 uur onbedoelde downtime. Het beschikbaarheidspercentage bedraagt dan (720 − 2) / 720 × 100% ≈ 99,72%.

Beperkingen

Beschikbaarheidspercentage zegt niets over prestaties, responstijden of gebruikerservaring. Het is ook gevoelig voor definities van downtime en onderhoud. Het blijft een metric die in samenhang met andere KPI’s gebruikt moeten worden.