Belastinglast

Belastinglast, in the Dutch context, verwijst naar de totale last die belastingen en sociale premies vormen voor huishoudens, bedrijven en andere econonomische actoren. Het is de som van alle verplichte betalingen aan de overheid en kan worden uitgedrukt in absolute bedragen of als percentage van inkomen, bestedingen of het bruto binnenlands product (bbp).

De belastinglast bestaat uit verschillende componenten, zoals inkomstenbelasting en sociale premies, vennootschapsbelasting, omzetbelasting (BTW) en accijnzen, maar ook lokale belastingen zoals onroerendezaakbelasting en gemeentelijke heffingen. Directe belastingen raken vooral huishoudens en bedrijven rechtstreeks, terwijl indirecte belastingen zoals BTW vaak via consumptie doorgegeven worden aan eindgebruikers. De maatstaf kan ook de zogenaamde belastingdruk of belastingwedge meten, bijvoorbeeld als het verschil tussen bruto loon en nettoloon na belastingen en premies, of als aandeel van bbp waarover de overheid inkomsten genereert.

De verdeling van de belastinglast over inkomensgroepen en sectoren beïnvloedt economische keuzes zoals arbeidsparticipatie, investeringen en consumptie. Progressieve inkomstenbelastingen kunnen de inkomensongelijkheid verkleinen, terwijl hoogrenderende indirecte belastingen de relatieve last voor lagere inkomens kunnen verhogen. Beleidsdiscussies richten zich vaak op rechtvaardigheid, efficiëntie en administratieve eenvoud, en op de vraag in hoeverre de belastingsystematiek prikkels voor werk en investering ondermijnt.

In internationaal vergelijkend onderzoek wordt belastinglast vaak uitgedrukt als belastinginkomsten als percentage van bbp of als totale belastingdruk op arbeid, waarbij methodologische keuzes van invloed zijn op vergelijkbaarheid.