Beeldenbuistechnologie

Beeldenbuistechnologie verwijst naar de technologie achter beeldbuizen (CRT’s), een klassieke methode om beelden weer te geven. Een beeldbuis is een vacuümglazen buis waarin een elektronengun elektronen op een fosforlaag laat vallen, zodat licht ontstaat wanneer de buis wordt ingeschakeld. Deze technologie werd decennialang gebruikt in televisies en computermonitoren.

Het basisprincipe is het genereren en richten van elektronen. Een elektronengun produceert een bundel elektronen die door hoge spanning naar de anode wordt versneld. Door magnetische spoelen wordt de bundel afgebogen om een raster over het fosforoppervlak te scannen, waardoor een beeld ontstaat. Voor kleurbuisen bestaan drie elektronenkanonnen (rood, groen, blauw) en een shadow mask of aperture grille om de bundels naar de juiste fosforsegmenten te leiden, zodat kleuren correct worden weergegeven.

Constructie en kenmerken omvatten een glasbuis met hoog vacuum, een hoge voedingsspanning via de anode, en extra elementen zoals focusspoelen en deflectiespoelen voor scherpte en positie. Een degaussingsspoel in de rand helpt magnetische verstoringen te verminderen. Monochrome buizen hebben één kanon en één fosforlaag; kleurbuizen hebben drie kanonnen en meerdere fosforlagen met bijbehorende sturende netwerken.

Historisch bereikte beeldbuistechnologie zijn hoogtijd in de 20e eeuw, maar zij werd geleidelijk verdrongen door platte paneeltechnologie zoals LCD, LED en OLED. Tegenwoordig blijft het gebruik beperkt tot specifieke toepassingen en retroapparatuur, vanwege gewicht, energieverbruik en beperkingen in schaal en kijkhoeken.