Agenten

Agenten is het meervoud van agent. Het woord verwijst naar een persoon of entiteit die handelt namens een ander of namens een organisatie, met bevoegdheid om bepaalde taken uit te voeren of transacties te verrichten. In verschillende vakgebieden heeft de term verschillende betekenissen, maar gemeenschappelijk is dat een agent als tussenpersoon of autonoom handelende eenheid opereert.

Menselijke agenten komen voor in handel en administratie (makelaars, bedrijfsagenten), bestuurlijke taken, of in veiligheid en spionage. In de professionele context worden agenten vaak gecontracteerd om opdrachten te vervullen, te onderhandelen of goederen en diensten te vertegenwoordigen. In de sport en entertainment zijn agenten vertegenwoordigers van atleten, schrijvers en artiesten, die contracten beheren en carrières begeleiden.

Software- en computeragenten zijn autonome systemen die de omgeving waarnemen, handelen en leren. Een agent observeert stimuli via sensoren, bepaalt acties via een beslissingsmodel en voert acties uit via actuatoren. In kunstmatige intelligentie worden rationaliteitsagents en multi-agent-systemen bestudeerd, met toepassingen zoals robots, chatbots en aanbevelingssystemen.

Bij veiligheid en inlichtingenschap kunnen agenten undercover opereren namens een overheid of organisatie. Dergelijke agenten hebben vaak strikte wettelijke kaders en ethische controles, gezien de aard van spionage en handelingen die onder de dekking van een agent plaatsvinden.

Agentengebaseerde modellering gebruikt autonome agenten om complexe systemen te simuleren, zoals markten, verkeersnetwerken en ecosystemen. Door interacties tussen agenten ontstaan macro-gedragingen die niet direct uit individuele regels kunnen worden afgeleid.