Activiteitgebaseerde

Activiteitgebaseerde is een term die in de context van management accounting verwijst naar een benadering waarbij kosten toerekeningsmatig worden verdeeld op basis van de activiteiten die middelen verbruiken. In de praktijk wordt dit vaak uitgewerkt in de activiteitgebaseerde kostprijsberekening (ABC), waarin kosten niet eenvoudigweg worden toegewezen op basis van een hoofdverdeling zoals directe arbeidsuren, maar worden gekoppeld aan de activiteiten die kosten veroorzaken.

De methode houdt doorgaans vier kernstappen in. Eerst worden de activiteiten geïdentificeerd die resources verbruiken en waarde toevoegen in producten of diensten. Vervolgens worden de kosten toegewezen aan deze activiteiten in zogenoemde kostenpools. Daarna worden drivers bepaald—de factoren die de activiteiten werkelijk aanzetten tot kosten, zoals machine-uren, set-uppings, inspecties of bewegingen. Tot slot worden de kosten van de activiteiten toegewezen aan producten of klanten door middel van de gekozen kostendrivers, zodat elk product een prijs krijgt die zijn feitelijke verbruik weerspiegelt.

Toepassingen van activiteitgebaseerde benaderingen liggen onder meer in productkosting, procesverbetering en beslissingsondersteuning. Ze helpen bij het verkrijgen van een nauwkeuriger beeld van welke activiteiten kosten veroorzaken, wat kan leiden tot betere prijszetting, productmixanalyses, kostenreductie en stimuleringsmaatregelen voor procesverbetering. De aanpak wordt vaak gebruikt in middelgrote en grote organisaties met complexe productiemethoden, dienstverlening of een divers klantenplatform.

Uitdagingen omvatten de benodigde data- en procesintensiteit, de kosten van implementatie en onderhoud, en de risico’s van verkeerde driverskeuzes. Bij succes hangt het af van duidelijke doelstellingen, betrokkenheid van management en een zorgvuldige selectie van relevante activiteiten en drivers. Activiteitgebaseerde benaderingen worden ook wel opgenomen onder het bredere concept activiteitgericht management.