ACIDeigenschappen

ACIDeigenschappen verwijzen naar de kenmerken die zuren onderscheiden in chemische systemen. Ze bepalen hoe zuren protondonor zijn, hoe ze reageren met basen en hoe stabiel het geconjugeerde zuur is na reactie. Er bestaan verschillende definities die elkaar aanvullen: de Arrhenius-definitie beschrijft zuren als stoffen die in water H+ (vaak weergegeven als H3O+) vrijlaten en basen als stoffen die OH- vrijlaten. De Bronsted-Lowry-definitie breidt dit uit door zuren te definiëren als protondonoren en basen als protonacceptors. De Lewis-definitie gaat nog verder en beschouwt zuren als elektronpaar-acceptoren.

Zuren verschillen in sterkte. Sterke zuren dissociëren in oplosmiddel vrijwel volledig; voorbeelden in water zijn HCl, HNO3 en H2SO4 (de eerste stap van H2SO4 dissocieert sterk). Zwakke zuren geven slechts een deel van hun protonen vrij en hebben een significante geconjugeerde base. De sterkte wordt vaak uitgedrukt met de pKa-waarde: lagere pKa betekent sterker zuur.

De zuureigenschappen hangen af van het oplosmiddel en temperatuur. In water is de pH van een zure oplossing afhankelijk van de totale zuurdracht en bufferactiviteit. Organische zuren, zoals carboxylzuren (bijv. azijnzuur), hebben meestal pKa’s rond 4–5; alcoholen zijn veel minder zuur (pKa ≈ 15–16). Inorganische zuren variëren sterk: naast sterke zuren bestaan er ook zwakkere zuren zoals koolzuur of fosforzuur.

ACIdeigenschappen bepalen reactiesnelheid, reactiviteit en stabiliteit van producten, en spelen een sleutelrol in titraties, buffers en biochemische processen.

---