zwijgen

Zwijgen is een Nederlands werkwoord met de kernbetekenis niet spreken of stil blijven. Het kan verwijzen naar opzettelijk geen antwoord geven, maar ook naar een toestand waarin men zich in een gesprek afzijdig houdt. In dagelijkse taal kan zwijgen bijvoorbeeld gewoon een rustige houding betekenen, terwijl het in formelere situaties kan verwijzen naar onthouding van verantwoording of informatie.

Conjugatie en vormen: tegenwoordige tijd – ik zwijg, jij zwijgt, hij zwijgt, wij zwijgen, jullie zwijgen, zij zwijgen. Verleden tijd – ik zweeg, jij zweeg, hij zweeg; wij zwegen, jullie zwegen, zij zwegen. Voltooid deelwoord – gezwegen. Toekomende tijd wordt vaak gevormd met zullen zwijgen. Zwijgen wordt ook gebruikt in vaste uitdrukkingen, zoals iemand tot zwijgen brengen en het recht om te zwijgen, soms aangeduid als het zwijgrecht, waarbij een persoon ervoor kiest om niets te zeggen in een bepaalde situatie (bijvoorbeeld bij een rechtszaak).

Gebruik en context: zwijgen komt veel voor in alledaagse taal en in juridische context. In rechtszaken verwijst het recht om te zwijgen naar de mogelijkheid om geen verklaring af te leggen; dit kan helpen bij het beschermen van iemands belangen. Als werkwoord heeft zwijgen geen volledig transitieve betekenis, maar kan het samen met derden aangeven dat iemand anderen verbiedt te spreken of zelf besluit niets te zeggen.

Etymologie: zwijgen is verwant aan het Duitse schweigen en heeft wortels in Oudnederlands en Middelnederlands. Het is een basiswoord in het Nederlandse vocabulaire voor stilte en communicatie.