zuurzwakke

Zuurzwakke zuren, ook wel zwakke zuren genoemd, zijn zuren die in water slechts gedeeltelijk ioniseren. In tegenstelling tot sterke zuren die vrijwel volledig H3O+ en het geconjugeerde base A− vormen, blijft een aanzienlijk deel van HA in moleculaire vorm aanwezig. De mate van dissociatie wordt uitgedrukt door de zuurconstante Ka; hoe kleiner Ka, des te zwakker het zuur. Bij een gegeven temperatuur hangt de dissociatiegraad vooral af van Ka en de initiële concentratie; verdunning verhoogt doorgaans de dissociatiegraad, wat typerend is voor zwakke zuren.

Voorbeelden: azijnzuur (pKa ≈ 4,76) en mierenzuur (pKa ≈ 3,75). Koolzuur H2CO3 heeft pKa1 ≈ 6,35. Zuurzwakke zuren kunnen polyproton zijn; fosforzuur H3PO4 heeft pKa1 ≈ 2,15, pKa2 ≈ 7,20, pKa3 ≈ 12,35.

Toepassingen en betekenis: zwakke zuren leveren buffersystemen zoals azijnzuur/acetaat en koolzuur/bicarbonaat, die het pH in veel biologische en chemische processen stabiel houden. Ze spelen een rol in titraties en in metabole paden waar gecontroleerde protonoverdracht essentieel is. De term benadrukt dat hun gedrag wordt bepaald door Ka en door de omstandigheden, waaronder temperatuur en concentratie.