zorgontvanger

Een zorgontvanger is iemand die zorg of ondersteuning ontvangt van professionele zorgverleners, vrijwilligers of familieleden. De term wordt in de Nederlandse gezondheidszorg en maatschappelijke ondersteuning gebruikt om de ontvanger van zorg aan te duiden, ongeacht of de zorg thuis, in een zorginstelling of in een andere setting wordt verleend. Een zorgontvanger kan een patiënt zijn, een cliënt in een zorginstelling, een oudere die thuiszorg ontvangt, of iemand met een beperking die hulp bij dagelijkse taken nodig heeft.

In beleid en wetten is de zorgontvanger centraal. Voor veel vormen van zorg wordt samen met de zorgontvanger een zorgplan opgesteld waarin doelen, wensen en benodigde ondersteuning zijn vastgelegd. Toestemming, privacy en betrokkenheid bij beslissingen zijn belangrijke punten. De zorgontvanger kan vertegenwoordigers hebben, zoals een familielid of gemachtigde, die namens hem meewerken bij besluiten.

Duidelijke rechten en verantwoordelijkheden gaan samen met de rol van zorgontvanger. Rechten omvatten duidelijke informatie over aangeboden zorg, inzage in persoonsgegevens, en het recht op toestemming voor behandelingen en op het indienen van klachten. Privacy van medische en persoonlijke gegevens moet worden beschermd. Verantwoordelijkheden omvatten het tijdig aangeven van behoeften, meewerken aan het zorgplan en het respecteren van gemaakte afspraken.

Relaties en terminologie kunnen per context variëren. Naast zorgontvanger wordt soms ook gesproken van cliënt of patiënt, afhankelijk van de situatie. In het Nederlandse zorgstelsel reflecteert de term zorgontvanger een focus op mensgerichte en gedeelde besluitvorming, vooral in thuiszorg en geïntegreerde ondersteuning, onder meer binnen de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de Wet langdurige zorg (Wlz).