zenuwschade

Zenuwschade is schade aan een of meer zenuwen en kan sensorische, motorische of autonome functies beïnvloeden. Het kan focale beschadiging betreffen of een aandoening waarbij meerdere zenuwen zijn aangetast, zoals bij perifere neuropathie. De ernst en het verloop variëren sterk afhankelijk van de oorzaak en de zenuwtypen die getroffen zijn.

Oorzaken zijn divers: letsel of compressie van zenuwen, diabetes mellitus, alcohol- en voedingsgebreken, infecties zoals varicella-zoster of HIV, auto-immuunziekten zoals Guillain-Barré-syndroom of CIDP, toxische blootstelling (chemotherapie, metalen, oplosmiddelen) en vitaminegebrek.

Symptomen hangen af van het getroffen zenuwgebied. Veel voorkomende klachten zijn gevoelloosheid, tintelingen, branderige pijn en verlies van tast- of motorische functies. Autonome zenuwen kunnen invloed hebben op de bloeddruk, hartslag, spijsvertering of seksuele functies. Bij perifere neuropathie treden klachten vaak eerst aan de voeten en handen op.

De diagnose gebeurt op basis van het verhaal, lichamelijk onderzoek en aanvullende onderzoeken. Zenuwgeleidingsonderzoek en elektromyografie helpen bij het aantonen van zenuwschade. Bloedonderzoek, beeldvorming en soms een zenuwbiopsie kunnen de oorzaak aanwijzen en onderscheiden van andere aandoeningen zoals ruggenmerg- of rugzenuwproblemen.

Behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak en op symptomatische controle. Bij diabetes is goede glucosecontrole cruciaal; bij auto-immuunneuropathieën kunnen immunotherapie of IVIG worden toegepast. Pijnbestrijding kan bestaan uit medicatie zoals gabapentinoïden, duloxetine of amitriptyline. Fysiotherapie, ergotherapie en passende maatregelen ter preventie van letsel ondersteunen het herstel.

Het beloop is afhankelijk van de oorzaak en tijdige behandeling: sommige zenuwen herstellen, andere blijven beschadigd. Preventie omvat het beheersen van risicofactoren, het vermijden van nadelige blootstelling en goede voet- en huidzorg bij sensorische neuropathie.