winkelschilderingen

Winkelschilderingen is een verzamelterm voor schilderingen die in of voor winkels zijn aangebracht met als doel reclame te maken of de presentatie van goederen kunstzinnig weer te geven. Ze kunnen op het glas van winkelramen, op geveloppervlakken van winkels of als muurschilderingen in de winkelruimte voorkomen. In de Nederlandse en Vlaamse stedelijke cultuur vormen winkelschilderingen een uitdrukking van commerciële kunst en urban visual culture, vaak met een trompe-l oeil-effect om diepte en rijkdom te suggereren.

Historisch gezien kwamen winkelschilderingen vooral voor tussen de vroegmoderne periode en de 19e eeuw, toen handelaars inspeelden op de groeiende winkeldrift en het toenemende belang van zichtbare reclame. Ze tonen vaak goederen zoals koffie, wijn, textiel of specerijen, maar kunnen ook allegorische of seizoensgebonden scènes bevatten. De voorstellingen werden vaak met streekgebonden signwrites en kleine scènes gemaakt door vakmensen zoals schildersbedrijven of winkelier-signmakers.

Technieken variëren van schilderen op glas met encaustische of tempera-verven, tot muurschilderingen en decoratieve glaspanelen. Het onderwerp en de stijl weerspiegelden de esthetiek en de warenpresentatie van hun tijd, waardoor winkelschilderingen zowel functioneel als decoratief functioneerden.

Behoud en onderzoek richten zich op conservering van verf en underliggende ondergronden, en op het plaatsen van deze werken in bredere studies van commerciële kunst en consumentencultuur. Veel voorbeelden zijn verloren gegaan door renovatie, modernisering of afbraak van gevels; overlevende fragmenten en museale opstellingen bieden echter zicht op deze vorm van historische winkelcultuur.