voortaan

Voortaan is een Nederlands bijwoord met de betekenis 'vanaf nu, hier en nu en daarna'. Het geeft aan dat een verandering in gedrag, beleid of regels direct ingaat en voortduurt. Het woord wordt zowel in formele als in minder formele context gebruikt, maar komt vooral voor in beleidsdocumenten, juridische taal en officiële communicatie.

Het woord is een samenstelling van voort ('vooruit, verder') en aan. De combinatie geeft een verschuiving naar een nieuwe situatie aan. Het gebruik van voortaan dateert uit de vroegmoderne fase van het Nederlands en komt voor in literaire teksten, wetten en besluiten. In hedendaagse teksten blijft het gangbaar in formele of plechtige toon.

Gebruik en nuances: voortaan duidt op een blijvende of langdurige verandering die vanaf dit moment geldt. Het kan een belofte of een bindend besluit aangeven. In vergelijking met 'vanaf nu' ligt de klemtoon vaak op de overstap naar een nieuwe regel in een bredere context; 'vanaf nu' is iets informeler en kan tijdelijk zijn, terwijl voortaan doorgaans op een structurele wijziging wijst. Ook 'hierna' verwijst naar wat volgt, maar heeft een andere focus dan de ingangsdatum.

Voorbeelden: voortaan dragen alle medewerkers een identiteitskaart; voortaan geldt er strengere kwaliteitscontrole. In alledaagse spraak is 'vanaf nu' gebruikelijker, terwijl voortaan in formele tekst en beleid gebruikelijk blijft.

Zie ook: synoniemen zoals vanaf nu en hierna; de nuanceverschillen tussen informele en formele taal; toepassing in beleid en juridische taal.