vernietigde

Vernietigde is de verleden tijdsvorm van het Nederlandse werkwoord vernietigen, wat betekent: iets kapotmaken of tot niet maken, vaak met blijvende schade als gevolg. Het woord kan zowel letterlijk als figuurlijk worden gebruikt, bijvoorbeeld voor materiële verwoesting of voor het vernietigen van plannen, reputatie of hoop.

In de imperfectum (onvoltooid verleden tijd) vervoegt vernietigen als volgt: ik vernietigde, jij vernietigde, hij/zij vernietigde, wij vernietigden, jullie vernietigden, zij vernietigden. De vorm vernietigde verschijnt dus bij ik, jij en hij/zij in de enkele vorm. De voltooid tegenwoordige tijd wordt opgebouwd met hebben: heeft vernietigd. De werkwoordelijke stam blijft hetzelfde, terwijl het participium vernietigd als past participle dient voor zusammengesetzte tijden en can functioneren als bijvoeglijk naamwoord.

Het werkwoord is transatief en vereist een direct object: iemand of iets wordt vernietigd. In zinnen kan het zowel letterlijk zijn, zoals “De brand vernietigde het ziekenhuis,” als figuurlijk, bijvoorbeeld “De mislukte onderhandelingen vernietigen het vertrouwen.” Het participium vernietigd wordt ook als bijvoeglijk naamwoord gebruikt: “de vernietigde stad” of “de vernietigde plannen.”

Etymologisch is vernietigen verwant aan het Duitse vernichten en heeft dezelfde betekenisontwikkeling als het Nederlandse en Germaanse woordstammen voor verwoesten. Het woord heeft aanduidingen in synoniemen zoals afbreken, verwoesten, omkomen en tegenspoed oplossen, afhankelijk van context en nuance.

Zie ook: vernietigen, vernietigd, vernietiging, verwoesten.