verblijftijd

Verblijftijd is een concept uit de hydrodynamica en procesengineering dat beschrijft hoe lang een stof, deeltje of residu in een systeem blijft voordat het het systeem verlaat. De term wordt in diverse vakgebieden gebruikt, bijvoorbeeld in water- en milieu engineering, chemische processen en de gezondheidszorg. In veel contexten gaat het om een gemiddelde of verdeling van tijden die aangeven hoe lang een substance aan het systeem wordt blootgesteld.

In een eenvoudig, volledig gemengd stelsel (well-mixed tank) met volume V en volumestroom Q is de verblijftijd vaak uit te drukken als HRT ( Hydraulic Retention Time) = V/Q. Dit geeft aan hoe lang een molecuul gemiddeld in de tank blijft voordat het eruit stroomt. In realistische systemen is er echter sprake van een verdeling van verblijftijden door factoren zoals dispersion, recirculatie en dode zones. Dergelijke verdelingen worden wel de verblijftijdverdeling genoemd en kunnen worden bepaald met tracerproeven of RTD-analyses (residence time distribution).

Toepassingen van het concept zijn onder meer het ontwerp en de evaluatie van waterzuiveringsinstallaties, rioolwaterzuivering, drinkwaterbehandeling en reservoirs, waar inzicht in verblijftijden helpt bij het beoordelen van verontreinigingsafhandeling, mengingsefficiëntie en reactiekinetiek. In ecologie en milieustudies kan verblijftijd aangeven hoe lang organismen of chemicaliën in een bepaald gebied of systeem aanwezig blijven. In de gezondheidszorg wordt de term ook gebruikt als length of stay (LoS), de verblijftijd van patiënten in een ziekenhuis.

Zie ook residence time, retention time en RTD.