tuberkuloos

Tuberkuloos, ook wel tuberculose, is een infectieziekte veroorzaakt door het Mycobacterium tuberculosis-complex. De ziekte wordt meestal opgelopen via ademhalingsdruppeltjes en aerosolen van iemand met actieve longtuberculose. De meeste geïnfecteerden krijgen geen klachten en dragen latent tuberculose. Latente infectie kan later actief worden, vooral bij verzwakte afweer.

Bij longtuberculose treden meestal hoesten (soms langer dan twee tot drie weken), koorts, nachtzweten, gewichtsverlies en pijn op de borst op. Extrapulmonaire tuberculose kan elk ander orgaan aantasten, zoals lymfeklieren, botten, nieren of hersenen. Besmettelijkheid is vooral gericht op iemand met longtuberculose die hoest.

Diagnose gebeurt met een combinatie van testen en beeldvorming. De tuberculinehuidtest (TST) of IGRA geeft aan of er een latent TB-infectie is. Voor actieve ziekte worden röntgenfoto’s van de borst, sputumonderzoek (Ziehl-Neelsen-microscopie en cultuur) en moleculaire tests zoals Xpert MTB/RIF ingezet om TB aan te tonen en rifampicine-resistentie te controleren.

Behandeling van drug-susceptible TB duurt circa zes maanden en bestaat uit een initiële twee maanden durende intensieve fase met meerdere medicijnen (bijv. isoniazide, rifampicine, pyrazinamide en ethambutol), gevolgd door vier maanden met twee medicijnen. Bij drugresistente TB zijn langere en complexere regimens vereist.

Preventie richt zich op ventilatie en ademhalingshygiëne, snelle detectie en behandeling van patiënten en contacten, en vaccinatie met BCG wordt in veel landen aan kinderen gegeven om ernstige vormen te voorkomen. Vaccinatie biedt beperkte bescherming tegen longtuberculose bij volwassenen.