tijdssysteem

Tijdssysteem is een systeem voor het meten, ordenen en communiceren van tijd. Het omvat tijdmeting (klokken en kalenders), tijdregistratie en tijdreferenties die op een consistente manier met elkaar in verband staan. Door het tijdssysteem kunnen samenlevingen activiteiten plannen, afspraken maken en processen coördineren op lokaal en internationaal niveau.

Historisch gezien is tijd gemeten aan de hand van natuurlijke cycli zoals de zon en de maan. Zonnewijzers bepaalden dag- en nachtcyclus; later ontstonden mechanische klokken, zandlopers en waterklokken. Met de opkomst van de industriële samenleving werd nauwkeurige tijdmeting belangrijk voor treinritten en handel, wat leidde tot standaardisatie van tijd en kalender.

In de moderne tijd worden tijd en tijdzones gedefinieerd en geharmoniseerd met civiele tijd. De basiseenheid van tijd is de seconde, gedefinieerd door de cesium-133 atoomovergang. Belangrijke referenties zijn UTC (Coördineerde Wereldtijd) en TAI (International Atomic Time). UTC koppelt atoomtijd aan de aardrotatie via schrikkelseconden, zodat kalenderdagen in overeenstemming blijven met de zon. Klokken en netwerken worden wereldwijd gesynchroniseerd via systemen zoals GPS, DCF77 en NTP.

Tijdzones verdelen de aarde in regionaal toegewezen uren ten opzichte van UTC, met afwijkingen door regionale regels en, waar van toepassing, zomertijd. Moderne tijdsystemen dragen bij aan transparante tijddistributie, voorspelbare planning en internationale samenwerking in wetenschap, economie en technologie.