tegenoppervlak

Een tegenoppervlak is het oppervlak van een voorwerp dat in contact staat met een ander oppervlak binnen een contactpaar. Het fungeert als de tegenhanger of partneroppervlak bij interacties zoals wrijving, afdichting en passing. Het begrip komt veel voor in technische disciplines zoals mechanica, werktuigbouwkunde en tribologie.

In praktijksituaties bepalen de eigenschappen van het tegenoppervlak—zoals materiaalkeuze, hardheid, oppervlakteafwerking en eventueel aangebrachte coatings—de prestaties van het geheel. Bij contact en beweging beïnvloeden ruwheid, mate van vlakheid en uitlijning de wrijving en slijtage. Het tegenoppervlak wordt vaak genoemd in samenhang met het eigen oppervlak van een onderdeel; samen vormen zij een contactpaar of passingssysteem.

Voorbeelden van tegenoppervlakken zijn onder meer de binnenwand van een cilinder die fungeert als tegenoppervlak voor de zuigerveer, of de contactvlakken van een boutkop en een moer. Bij lagers vormen het loopvlak van het lager en het tegenliggende asoppervlak een tegenoppervlaksgroep.

Ontwerp en inspectie richten zich op het kiezen van geschikte materialen en oppervlaktebehandelingen om gewenste wrijvings- en slijtage-eigenschappen te realiseren. Passingen en toleranties bepalen of het tegenoppervlak correct aansluit en of er sprake is van voldoende spel of contactdruk. Inspectie kan bestaan uit metingen van vlakheid, ruwheid en uitlijning van de tegenoppervlakken.

Zie ook: counterface, mating surface, contactvlak.