tandkoppeling

Een tandkoppeling is een mechanische koppeling die twee schachten met elkaar verbindt door middel van getande contactvlakken. Door de tanden te laten grijpen wordt het draaiende moment (koppel) direct overgebracht met positieve vergrendeling, zonder slip. Tandkoppelingen worden toegepast in systemen waar een hoge koppelcapaciteit en nauwkeurige koppeling vereist zijn.

Constructief bestaan ze meestal uit twee halfringen of flenzen met uitwendige en/of inwendige tanden die op elkaar aansluiten en zo een stijve verbinding vormen. De tanden kunnen volledig in elkaar grijpen of alleen in bepaalde contactsegmenten, afhankelijk van de ontwerpkeuze. Typische materialen zijn staal of legeringen; in sommige toepassingen worden oppervlakken gehard of gecoat voor slijtagebestendigheid.

Voordelen van tandkoppelingen zijn onder meer een hoge torsiestijfheid, weinig tot geen slip bij koppeltransmissie, en een nauwkeurige asuitlijning. Nadelen zijn onder meer gevoeligheid voor misalignment als de asafstand niet precies klopt, verhoogde slijtage bij onjuiste smering, en doorgaans hogere kosten en complexiteit in installatie en onderhoud vergeleken met elastische of flexibele koppelingen.

Toepassingsgebied omvat machinebouw en werktuigaandrijvingen, pompen encompressoren, conveyors en robotsystemen waar hoge krachten en nauwkeurige positionering vereist zijn.

Onderhoud richt zich op correcte afstelling en asafstand, periodieke inspectie van tanden op slijtage en beschadiging, en tijdig smeren of vervangen volgens fabrikantenaanbevelingen.