steuncellen

Steuncellen, letterlijk "ondersteunende cellen," is een term die in de biologie wordt gebruikt voor cellen die structurele, metabolische of beschermende ondersteuning bieden aan andere cellen en weefsels. Ze zijn niet primair gericht op elektrische signalering of contractie, maar dragen op verschillende manieren bij aan de functie van het weefsel.

In dieren verwijst de term steuncellen vaak naar gliale cellen. Glia ondersteunen neuronen door het handhaven van ionische balans, verwijdering van neurotransmitters, aanvoer van voedingsstoffen en het vormen van myeline rondom zenuwvezels. Ook spelen ze een rol in de immuunafweer en in de perifere zenuwen leveren ze extra stabiliteit en isolatie rondom zenuwvezels.

In planten gaat het om weefsels die mechanische ondersteuning bieden. Daartoe rekenen we onder meer collénchyma en sclerenchyma, die respectievelijk flexibele en rigide structurele ondersteuning geven aan stengels en andere organen. Sommige epidermale of cortexcellen dragen bij aan een ondersteunende raamwerk, vooral onder mechanische belasting of tijdens de ontwikkeling van het plantensysteem.

Steuncellen kunnen uit verschillende voorlopercellen voortkomen en ontstaan via normale ontwikkeling van het weefsel. Hun disfunctie kan de weefselhomeostase, voedingsstoftoevoer of beschermende barrières aantasten en daarmee bijdragen aan ziekteprocessen.

Terminologie en gebruik variëren tussen vakgebieden en talen. In histologie en botanologie wordt de term descriptief gebruikt, en wordt vaak gekozen voor specifiekere labels zoals gliale cellen, collénchyma of sclerenchyma.