steradianen

Steradianen (afkorting sr) is de SI-eenheid voor het ruimtelijke hoekenmaat, ook wel het solid angle genoemd. Het is een afgeleide eenheid die de grootte van een gebied op de oppervlakte van een bol aangeeft in verhouding tot het kwadraat van de straal. Concreet geldt: voor een bol met straal R en een oppervlak A op die bol is Ω = A / R^2, waarbij Ω de steradian is. Een steradian wordt gezien als de hoeveelheid boloppervlak die overeenkomt met het kwadraat van de straal. De totale solid angle rondom een punt is 4π steradianen (ongeveer 12,566 sr).

In meettechnische toepassingen wordt vaak gewerkt met de differentiële vorm: dΩ = dA / R^2 voor een klein gebied dA op een bol met straal R. In termen van hoekmetingen kan men kiezen voor dΩ = sin θ dθ dφ, waarbij θ de polaire hoek en φ de azimuthoek zijn. De som of integraal over het volledige hemelgewelf levert Ω = 4π sr.

Eigenschappen en gebruik: de steradian is een coherent SI-afgeleide eenheid met een dimensie die in de praktijk als dimensionless wordt behandeld. Het wordt veelvuldig gebruikt in radiometrie, fotometrie, optica en radiocommunicatie om stralingshoeveelheden, intensiteit en flux per solid angle uit te drukken. Een begripvolle relatie bestaat tussen steradian en de bekende hoeken, analogie met de radian als maat voor een hoek in één dimensie.

Voorbeelden van toepassingen zijn onder meer berekeningen van stralingsdichtheid, luminantie en fluxverdeling van bronnen, waarvoor dΩ en Ω in steradianen de standaardstudio vormen.