riftgebieden

Een riftgebied is een gebied waarin de lithosfeer langs een breukzone onder spanning uitrekt, waardoor de aardkorst dunner wordt en normal faults ontstaan. Door de uitrekking ontstaan langgerekte dalen of slenken, en kunnen grabens en horsten zichtbaar worden. Riftzones komen zowel op het continent als in de oceaan voor en vormen vaak de vroege stadia van een nieuw oceanisch gebied.

Het proces wordt aangedreven door convectie in de asthenosfeer en door krachten die de platen uit elkaar trekken. De uitrekking verlaagt de druk, waardoor lokale of gedeeltelijke smelting van gesteente kan plaatsvinden (decompressiemelting), wat vulkanisme en magma-injecties geeft. In een rift kan ophoping van breuken leiden tot aanhoudende seismische activiteit. Als de rifting voortzet, kan zich een nieuwe oceaan vormen met een mid-oceanische rug.

Continentele rifts: Voorbeelden zijn het Oost-Afrikaanse Riftstelsel, de Baikalriftszone en de Rio Grande Rift. Kenmerken zijn langgerekte dalen, vulkanische velden en seismische activiteit; sommige rifts bevatten grote meren zoals Lake Tanganyika en Lake Victoria-regio.

Oceanische riftzones: mid-oceanische ruggen zoals de Mid-Atlantische Rug en de East Pacific Rise ontstaan waar platen uit elkaar bewegen en nieuw aardkorst wordt gevormd door opstijgend magma. Ze vertonen vaak actieve hydrothermale velden en frequente onderzeese aardbevingen.

Belang en toepassingen: Riftgebieden zijn cruciaal voor het begrip van geologische processen zoals plaattektoniek, seafloor spreading en magmatisme. Ze dragen bij aan natuurlijke hulpbronnen zoals aardgas en geothermie, en vormen gebieden met verhoogde hazard potential door aardbevingen en vulkanisme.