proefafname

Proefafname is het proces waarbij een monster van een patiënt wordt verzameld voor diagnostisch onderzoek of klinische evaluatie. Het kan worden uitgevoerd door verpleegkundigen, laboratoriummedewerkers of artsen en vindt plaats in zorginstellingen zoals ziekenhuizen, huisartsenpraktijken en bij thuiszorg. Het doel is om betrouwbare biomedische data te verkrijgen die de diagnose, behandeling en follow-up mogelijk maken.

Veel voorkomende monsters zijn bloed, urine, ontlasting, speeksel, keel- of neusuitstrijkje, huidafstrijk, weefselbiopt, cerebrospinale vloeistof en sputum. De keuze hangt af van de testvraag en het analiet. Voor elk type monster bestaan specifieke procedures, materialen en vereisten zoals antiseptica en afnameprocedures.

Tijdens de proefafname worden de identiteit van de patiënt en de testopdracht gecontroleerd, en wordt waar nodig toestemming verkregen. De afname gebeurt onder aseptische technieken waar mogelijk en met oog voor patiëntveiligheid en comfort. Het monster wordt zorgvuldig gemarkeerd met identificatie, datum, tijd en afnamedrager en opgeslagen volgens de voorgeschreven procedures.

Na afname wordt het monster op de juiste manier getransporteerd en bewaard totdat het bij het laboratorium arriveert. De vereisten voor temperatuur, licht en conserveermiddelen moeten nauwgezet worden gevolgd om de integriteit te waarborgen. Correcte label en traceerbaarheid zijn essentieel.

Proefafname is doorgaans opgenomen in SOP’s en trainingsprogramma’s in de zorg. Personeel dat proefafnames uitvoert, is getraind in aseptische technieken, patiëntveiligheid en kwaliteitsborging, met inachtneming van privacy en wet- en regelgeving.