probeerden

Probeerden is de verleden tijd van het werkwoord proberen in het Nederlands. Het geeft aan dat iemand een poging heeft ondernomen. De term wordt gebruikt voor zowel meerdere pogingen als een enkele poging en gaat vaak gepaard met een infinitief met te, bijvoorbeeld proberen te slapen of proberen te bereiken.

Vorm en kromming: infinitief proberen. Tegenwoordige tijd: ik probeer; jij probeert; hij/zij probeert; wij/proberen; jullie/proberen; zij/proberen. Verleden tijd: ik probeerde; jij probeerde; hij probeerde; wij probeerden; jullie probeerden; zij probeerden. Voltooid deelwoord: geprobeerd.

Gebruik met te: men zegt bijvoorbeeld Zij probeerden de deur te openen of Wij probeerden te begrijpen wat er aan de hand was. In de voltooide tijd wordt ‘hebben’ gebruikt: Zij hebben geprobeerd; Wij hebben geprobeerd. De constructie met te blijft veelal hetzelfde in zowel tegenwoordige als verleden tijd.

Verwantschap en verwarring: probeerden wordt vaak verward met proeven, dat betekent smaken of proeven (een test uitvoeren). Proberen en proeven zijn verwante maar onderscheiden betekenissen. Het voltooid deelwoord van proeven is geproefd, terwijl dat van proberen geprobeerd is.

Etymologie: proberen is een oud Nederlands werkwoord, verwant aan proef en derhalve verbonden met het idee van testen of proberen. Het heeft wortels in de Germaanse talen en is in moderne standaardtaal een veelgebruikt werkwoord met diverse toepassingsmogelijkheden, variërend van alledaagse pogingen tot formele pogingen in analyses of experimenten.