poriecomplexen

Een poriecomplex is een multiproteïnecomplex dat een porie of kanaal door een biologische membraan vormt, waardoor selectieve transport van ionen, water, kleine moleculen en in sommige gevallen grotere macromoleculen mogelijk is. Deze complexesen vergroten of regelen de permeability van membranen op een gecontroleerde manier en spelen een centrale rol bij celcommunicatie en metabolisme.

Voorbeelden van poriecomplexen zijn porines in de buitenmembraan van veel bacteriën, die als trimeren β-barrelkanalen vormen en selectief stoffen kunnen toelaten. Het kernporiecomplex (NPC) in de kernmembraan regelt nucleair transport tussen de kern en het cytoplasma en bestaat uit meerdere nucleoporines. In mitochondriën vormen poriekanalen zoals VDAC (voltage-dependent anion channel) de porie door de buitenste membraan. Daarnaast bestaan er transloconcomplexen zoals Sec61 die kanalen vormen voor het importeren van eiwitten in het endoplasmatisch reticulum.

Structuur en werking: poriecomplexen bestaan doorgaans uit meerdere subeenheden die samen een doorgang creëren met een selectiviteitsfilter. Transport wordt geregeld door gatingmechanismen en kan beïnvloed worden door factoren zoals lading, grootte van het doorgelaten molecuul, membraanpotentiaal en interacties met transportreceptoren of regulatoren.

Functie en belang: poriecomplexen onderhouden de scheiding tussen celcompartimenten, reguleren uitwisseling van metabolieten en signaalstoffen, en maken gereguleerd transport van grote moleculen mogelijk in specifieke contexten. Storingen in poriecomplexen kunnen de celwerking verstoren en zijn geassocieerd met verschillende ziekteprocessen en fysiologische afwijkingen.

Zie ook: kernporiecomplex, porines, translocon.