populatieomvang

Populatieomvang is een biologie-term die het totale aantal individuen van een soort binnen een afgebakend gebied en tijd beschrijft. Het is een fundamenteel kengetal in ecologie en demografie dat wordt gebruikt bij het beoordelen van populatiegezondheid, beheerplanning en het inschatten van uitroeiings- of uitbreidingskansen.

Er bestaan verschillende methoden om de populatieomvang te schatten. Directe tellingen gelden voor kleine of bereikbare populaties; bij grotere gebieden worden afgeleide schattingen gebruikt. Veelvoorkomende technieken zijn afstandsmeting, capture–recapture, en modellering op basis van detectie. Soms worden genetische data of gecombineerde methoden ingezet.

De populatieomvang varieert met geboortes, sterftes, immigratie en emigratie, en met factoren als voedselbeschikbaarheid, predatie, ziekte en milieuveranderingen. Detectie van individuele dieren is niet altijd volledig, waardoor schattingen kunnen afwijken. Seizoenale en geografische variaties spelen eveneens een rol.

Een betrouwbare schatting ondersteunt natuur- en bosbeheer, visserij en conservatiebeleid. Het helpt bij het beoordelen van risico’s volgens normen zoals IUCN en bij het richten van maatregelen zoals habitatbeheer en populatieversterking. Onzekerheden en intervalschattingen horen bij elke schatting.

Beperkingen zijn onder meer beperkte detectie, onvolledige gebiedsdekking en veranderingen in leefgebied. Tijdreeksen geven trends aan, terwijl ruimtelijke differentiatie aangeeft waar populaties voorkomen en migreren.