pijnverlichtend

Pijnverlichtend is een term die verwijst naar middelen of interventies die pijn verminderen. In de geneeskunde wordt vaak gesproken van analgesie of analgetica; ook wel van pijnstilling. Pijnverlichting kan medicamenteus plaatsvinden, maar ook door niet-medicamenteuze behandelmethoden. Het doel is pijn te verminderen zodat functie en comfort verbeteren.

Belangrijke categorieën omvatten: niet-opioïde pijnstillers zoals paracetamol en NSAID’s (ibuprofen, naproxen); opioïde pijnstillers zoals morfine en codeïne; plaatselijk werkende pijnstillers zoals lidocaïne; en adjuvante pijnstillers zoals antidepressiva (amitriptyline) en anticonvulsiva (gabapentine, pregabaline), vooral bij neuropathische pijn.

Mechanismen variëren per middel. Paracetamol werkt grotendeels centraal; NSAID’s remmen COX-enzymen en verminderen ontsteking en pijn; opioïden activeren mu-receptoren om pijnsignalen te blokkeren. Topische analgesieën leveren verlichting op een plaatselijk niveau.

Toepassing en veiligheid: veel pijnstillers zijn zonder recept verkrijgbaar, maar misbruik en bijwerkingen kunnen optreden. Paracetamol kan bij overdosering levertoxiciteit veroorzaken; NSAID’s kunnen maagklachten, bloedingen en nierproblemen geven; opioïden dragen risico’s zoals verslaving en ademhalingsdepressie. Gebruik volgens voorschrift en let op interacties met andere medicijnen.

Niet-medicamenteuze opties zoals warmte/ koude, fysiotherapie, beweging, ontspanning en gedragsmatige therapie kunnen mede bijdragen aan pijnverlichting en ondersteunen medicamenteuze behandeling.