palmettenversieringen

Palmettenversieringen zijn ornamenten die bestaan uit gestileerde palmbladen, meestal gerangschikt als een waaier rond een centraal asje. Het palmetmotief is een klassieke motiefsoort die vaak voorkomt in Griechen-Romeinse architectuur en wordt ingezet als solo- of herhalingsdecoratie in andere kunstvormen. In de literatuur wordt het palmette-motief vaak genoemd als palmetten- of anthemion-element, waarbij soms meerdere waaierbladen samenkomen tot een decoratief patroon.

Historisch gezien komen palmetten veelvuldig voor in de klassieke oudheid en verspreidden ze zich via Griekse en Romeinse bouwkunst. Ze werd toegepast op kapitelen (vooral van de Ionische en Korinthische orde), friezen, timpannen en gevelbanden, en werd later in hernieuwde vormen teruggevonden tijdens de Renaissance en in neoclassicistische werken. Ook in middeleeuwse en vroegmoderne decors werd het motief herkend en aangepast, vooral in architectonische en decoratieve kunst.

Varianten en verwante motieven omvatten de eenvoudige palmet, de drievoudige palmet en palmetten die combineren met anthemion (een bloemenkransachtig patroon). Palmetten kunnen als randdecor dienen, als centraal motief in kapitelen of als herhaald patroon in friezen, timpani en gevels. Buiten de architectuur komen palmetten voor in schilderkunst, mozaïek en toegepaste kunst zoals aardewerk en metaalwerk, vaak in neoclassicistische, renaissancistische of eclectische stijlen.

Samengevat vormen palmettenversieringen een tijdloze klassiek ornament dat in diverse perioden en media werd toegepast, met een kenmerkende gestileerde waaiervorm die associaties oproept met palmbladeren en ornamentiek uit de oudheid.