pakketmanager

Een pakketmanager is een softwaretool die verantwoordelijk is voor het beheren van softwarepakketten: het installeren, bijwerken en verwijderen van programma’s, en het afhandelen van afhankelijkheden tussen pakketten. Daarnaast houdt een pakketmanager een lokale database bij met geïnstalleerde pakketten en beschikbare versies uit een of meerdere repositories. Pakketmanagers verifiëren ook de integriteit en authenticiteit van pakketten via digitale handtekeningen en checksums, zodat alleen vertrouwde software kan worden geïnstalleerd.

Werking van een pakketmanager verloopt doorgaans via het ophalen van metadata uit repositories, het oplossen van afhankelijkheden volgens versie-eisen, het downloaden en uitpakken van bestanden, en het uitvoeren van installatie- en configuratiescripts. Bij upgrades kiest de manager een versie die aan de vereisten voldoet en die compatibel is met andere pakketten. Pakketmanagers bieden vaak ook functies voor verwijderen, onderhoud en opschonen, en sommige systemen ondersteunen het terugrollen naar eerdere toestanden.

Er bestaan verschillende soorten pakketmanagers. Systematische pakketmanagers beheren OS-pakketten en integreren met de distributie, zoals apt/dpkg, rpm/dnf/yum, pacman en zypper. Daarnaast bestaan taalspecifieke pakketmanagers die pakketten per programmeertaal beheren, bijvoorbeeld npm voor Node.js, pip voor Python, gem voor Ruby en cargo voor Rust. Deze taalgerichte managers kunnen per-project of per-gebruikersomgeving werken en helpen bij het beheren van afhankelijkheden binnen ontwikkelprojecten.

Beveiliging en betrouwbaarheid zijn sleutelpunten: pakketten komen uit gesigneerde repositories en worden vaak automatisch bijgewerkt met security-patches. Tegelijkertijd dragen goede afhankelijkheidsbeheer en versiebeheer bij aan stabiliteit en reproduceerbaarheid van systemen en software-omgevingen.