overheidsstatistieken

Overheidsstatistieken zijn cijfers en indicatoren die door overheidsinstellingen worden verzameld, geanalyseerd en gepubliceerd om het functioneren van de overheid en de samenleving te meten. Ze bestrijken onderwerpen zoals economische prestaties, financiën, werkgelegenheid, sociale zekerheid, gezondheid, onderwijs, veiligheid, milieu en infrastructuur. Deze statistieken dienen onder meer voor beleidsvorming, verantwoording aan burgers, transparantie, planning en evaluatie van beleid en uitgaven.

Bronnen van overheidsstatistieken zijn grootschalige nationale enquêtes, administratieve registers (zoals belasting- en sociaal zekerheidsregistraties) en regelmatige tellingen zoals volkstellingen. Data worden vaak voorzien van metadata en bewerkt volgens statistische normen, met aandacht voor representativiteit, raming en imputatie waar nodig. Internationaal worden ze gecoördineerd via de Europese statistiek (ESS) en organisaties als de OECD en de Verenigde Naties.

Zorg en openbaarheid spelen een belangrijke rol: privacy en gegevensbescherming staan centraal; in de EU geldt de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Statistieken worden vaak geanonimiseerd of geaggregeerd om identificeerbare informatie te beschermen. Open data: veel overheidsstatistieken zijn vrij toegankelijk via portals en databanken, waardoor ze herbruikbaar zijn voor beleid en onderzoek. Tegelijkertijd zijn er beperkingen: statistische ruis, tijdigheid, verschil in definities tussen instanties en uitdagingen bij het koppelen van datasets.

In de praktijk vormen overheidsstatistieken een cruciaal instrument voor het detecteren van trends, evaluatie en benchmarking. Ze bevorderen transparantie en verantwoording en ondersteunen zowel beleidsmakers als onderzoekers bij het begrijpen van maatschappelijke ontwikkelingen.