overheidsbalans

Overheidsbalans is de balans van de publieke sector op een bepaald moment. Deze balans toont de activa, passiva en het eigen vermogen of de netto vermogenspositie van de overheid, meestal geconsolideerd over centrale overheid, regionale overheden en sociale zekerheidsinstellingen, en soms ook publieke ondernemingen. Hiermee wordt sprake van een overzicht dat verder kijkt dan de jaarlijkse begrotingssaldo’s.

Doel van de overheidsbalans is het geven van inzicht in de financiële positie op lange termijn en de houdbaarheid van het overheidsbeleid. Het dient als aanvulling op de begroting en kasstroomrapportage en bevordert transparantie, verantwoording en verantwoord financieel beheer. Door zowel vaste activa als financiële activa, alsook lange termijn verplichtingen en schulden mee te nemen, toont het een beeld van de nettolening of nettowocht van de publieke sector.

Scope en samenstelling kunnen per land verschillen, maar in de meeste systemen is er sprake van een geconsolideerd beeld van centrale en lokale overheden en sociale zekerheid, soms met uitsplitsing naar publieke sectorentiteiten. Belangrijke componenten zijn activa (contanten, vorderingen, financiële beleggingen, onroerende zaken en overige bezittingen), passiva (uitstaande schulden, leningen, crediteuren en verplichtingen zoals pensioenen) en het eigen vermogen of de nettoschuldpositie. Non-financiële activa en toekomstige verplichtingen worden vaak apart verantwoord, inclusief pensioenverplichtingen en garanties.

Hedendaagse publicaties volgen internationale standaarden zoals ESA 2010 en SNA 2008/2010, wat zorgt voor vergelijkbaarheid tussen landen. De overheidsbalans levert een structureel beeld van de financiële positie en helpt bij langetermijnbeoordelingen van schulden, verplichtingen en de houdbaarheid van beleid; waardering en consolidatie van sommige posten blijven echter uitdagingen vanwege onzekerheden rondom langlopende verplichtingen.