openslaan

Openslaan is een Nederlands werkwoord dat letterlijk betekent iets open slaan of openbreken met een slag of ruk. Het gaat om een samenstelling van open en slaan en wordt zowel letterlijk als figuurlijk gebruikt. De handeling kan betrekking hebben op tastbare voorwerpen als deuren, kasten, deksels of vensters, maar ook op een boek of een onderwerp dat men opent of bespreekbaar maakt.

In de taalkundige praktijk wordt openslaan vaak gebruikt voor fysieke openingen. Voorbeelden zijn: een deur openslaan (de deur slaat open), een venster openslaan, of een deksel openslaan. Bovendien wordt het begrip toegepast op het openen van een boek: iemand kan een boek openslaan om te beginnen lezen of om naar een specifieke bladzijde te gaan. Het werkwoord kan ook met andere objecten worden gebruikt, zoals een kist openslaan of een kluis openslaan.

Figuurlijk heeft openslaan ook een bredere betekenis: het openen van een kwestie, onderwerp of gesprek. Zo kan men spreken van het openslaan van een nieuw hoofdstuk in een verhaal, of van het openslaan van een onderwerp tijdens een vergadering. In journalistieke en literaire contexten verwijst openslaan vaak naar het introduceren of onthullen van informatie, ideeën of discussies.

Grammaticaal is openslaan een separabel werkwoord. In de tegenwoordige tijd vormt men bijvoorbeeld: hij slaat open; in de verleden tijd sloeg hij open. Het participium is opengeslagen. Het gebruik van openslaan is gangbaar in zowel standaard- als informeler taalgebruik en komt voor in zowel Nederlandse als Vlaamse teksten.