oogspierstoornissen

Oogspierstoornissen zijn aandoeningen die de beweging van de oogbol beïnvloeden door afwijkingen aan de extraoculaire spieren of aan de zenuwvoorziening daarvan. Ze kunnen leiden tot scheelzien, dubbelzien en een beperkt oogbewegingenpatroon. De stoornissen kunnen aangeboren of verworven zijn en variëren in ernst en duur.

De belangrijkste vormen zijn strabismus (scheelzien), nystagmus (onwillekeurige, ritmische oogbewegingen) en paralytische of restrictieve oculomotoriestoornissen. Oorzaken zijn onder meer aangeboren afwijkingen, craniale zenuwpersneden (niet-functionerende knijpen van zenuwen III, IV of VI), neuro-musculaire aandoeningen zoals myasthenia gravis, en inflammatoire of metabolische aandoeningen zoals Graves’ orbitopathie. Ook trauma, diabetes en andere vaat- of tumorgerelateerde aandoeningen kunnen leiden tot oogspierstoornissen.

Symptomen variëren per oorzaak maar omvatten vaak dubbelzien, scheelstand, beperking van de oogbeweging in bepaalde richtingen, hoofdpijn en vermoeidheid van de ogen. Bij kinderen kan tijdige aanleg voor normale visuele ontwikkeling van belang zijn; bij volwassenen kan heterochie of progressieve verergering ongunstige gevolgen hebben voor het dagelijks functioneren.

Diagnostiek gebeurt meestal door een oogarts of neuroloog en omvat het observeren van oogstanden en bewegingen, cover tests, en beeldvorming zoals MRI/CT indien nodig. Bloedonderzoek en aanvullende tests kunnen worden uitgevoerd om onderliggende aandoeningen zoals myasthenia gravis of Graves’ ziekte aan te tonen.

Behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en kan bestaan uit correctieve bril of prisma’s, occlusie, orthoptische therapie, botoxinjecties of chirurgie aan de oogspieren. Behandeling van de onderliggende aandoening is cruciaal. De prognose varieert sterk en afhankelijk van oorzaak en tijdigheid van behandeling.