onderplaat

Onderplaat is een term die in de bouw, werktuigbouw en aanverwante vakgebieden wordt gebruikt voor een vlakke plaat die onder een ander onderdeel ligt om ondersteuning te bieden, belasting te verdelen en als referentie- of aansluitvlak te dienen. Een onderplaat is doorgaans een stijve, vlakke plaat die is bevestigd aan een onderliggende constructie of fundering en fungeert als basis voor montage, verbindingen en afdichting.

Toepassingen en functies

In de constructie en civieltechniek wordt een onderplaat onder kolommen, balken of funderingen geplaatst, vaak in combinatie met ankerbouten of flenzen, om de krachten over een groter oppervlak te verdelen en nauwkeurige positie en uitlijning te garanderen. In de machinebouw en metaalbewerking dient een onderplaat als bed- of montagesurface waarop machines, apparatuur of klemwerk wordt geplaatst en gefixeerd. Ook kan een onderplaat dienen als draagvlak voor elektrische of mechanische componenten, of als beschermende laag tegen slijtage van onderliggende materialen.

Materialen en ontwerp

Onderpalen worden doorgaans uitgevoerd in staal (adequaat getemperd of gehard), roestvast staal, aluminium of gietijzer, afhankelijk van sterkte, corrosie-bestendigheid en gewicht. Veel voorkomende kenmerken zijn gatenpatronen voor bouten, afwerkvlakken voor nauwkeurige vlakheid, en soms verzachting of anti-slip-behandeling. In ontwerp en installatie is het van belang om rekening te houden met boorafstanden, randafstanden, vlakheid, en eventuele nivelering.

Synoniemen en verwante termen

De termen basisplaat of onderlegplaat komen soms voor als synoniemen. Een onderplaat is daarmee een universeel concept voor elk vlak, stevig draagvlak onder een koppeling of montagevlak.