oeverfunctie

Oeverfunctie is een term die verwijst naar de reeks functies en diensten die de oeverzone van waterlichamen, zoals rivieren, kanalen en kusten, levert aan natuur en samenleving. De oeverfunctie omvat fysiek beschermende taken (erosiemanagement en flood risk reduction), het leveren van ecologische habitats, wateropslag en filtration, en daarnaast-recreatieve, culturele en esthetische waarden.

In de Nederlandse en Vlaamse water- en landgebruikplanning wordt de oeverfunctie gezien als een belangrijk kader voor het beschrijven van hoe de oeverzone bijdraagt aan veiligheid en natuur. De oeverfunctie is geen statische eigenschap; zij verandert mee met sedimentbeweging, vegetatiegroei, klimaat en menselijke ingrepen. De grenzen van wat wordt gezien als de oeverfunctie kunnen verschuiven naarmate de omstandigheden evolueren.

De functie kan worden onderverdeeld in verschillende onderdelen: veiligheid (bescherming tegen overstromingen en erosie), ecologie (habitats en biodiversiteit), hydrologie (waterretentie en sedimentbinding) en landschap en cultuur (zichtlijnen, recreatie en toerisme). Ook economische en maatschappelijke waarden spelen vaak een rol, bijvoorbeeld bij recreatieve aantrekkingskracht en kwaliteit van leven aan het water.

Het behoud en de versterking van de oeverfunctie vergt integrale maatregelen. Voorbeelden zijn het herstellen van oevervegetatie, dynamische rivierlopen en duinen, zachte kust- en oeverbescherming, afstands-zones ten opzichte van bebouwing, en het bevorderen van natuurlijke sedimentuitwisseling. In beleid en projecten wordt de oeverfunctie gebruikt om afwegingen te maken tussen veiligheid, natuur, landschap en gebruik.