naamvorm

Naamvorm is de basisvorm van een woord die dient als referentiepunt bij grammaticale analyse en als lemma in veel woordenboeken. Het is de vorm waarmee een woord het meest zelfstandig naar voren treedt en waarmee andere vormen afgeleid worden door vervoeging of verbuiging. In de Nederlandse linguïstiek wordt de naamvorm vaak gelijkgesteld aan het lemma.

De invulling van de naamvorm verschilt per woordklasse. Bij werkwoorden is de naamvorm doorgaans de infinitief, bijvoorbeeld lopen, eten, lezen. Uit deze naamvorm worden de verschillende werkwoordsvormen afgeleid, zoals loopt, liep, gelopen. Bij zelfstandige naamwoorden is de naamvorm meestal de enkelvoudige vorm die als basis dient voor meervoud en verkleinwoorden (huis → huizen, huisje). Bij bijvoeglijke naamwoorden vormt de naamvorm de basis waarop afleidingen als vergrotende en overtreffende vorm worden gebouwd (groot → groter → grootste).

In praktijk wordt de naamvorm veel gebruikt in woordenboeken, taallessen en lexicografie als referentiepunt voor de formele analyse van een woord en de ordening van woorden. De termen naamvorm en lemma worden vaak door elkaar gebruikt, hoewel sommige bronnen subtiel verschil kunnen aanbrengen in termen als woordklasse of linguïstische context. Het begrip is nuttig voor het systematisch leren van woordvormen en voor het zoeken naar woorden op basis van hun basisuitgangsvorm.

Zie ook: lemma, dictionary form, basisvorm, vocabulair.