literatuurzoekstrategieën

Literatuurzoekstrategieën verwijzen naar systematische methoden en werkprocessen voor het vinden, vergaren en evalueren van wetenschappelijke publicaties die relevant zijn voor een onderzoeksvraag. Doel is volledigheid, reproduceerbaarheid en transparantie, zodat bevindingen getrouw kunnen worden gerapporteerd en beoordeeld.

Een goed uitgewerkte zoekstrategie begint bij een duidelijke onderzoeksvraag of doelstelling en een overzicht van kernbegrippen. Vervolgens worden inclusie- en exclusiecriteria geformuleerd en worden relevante databanken, tijdschriftenselecties en repositories gekozen. Daarna worden zoektermen opgesteld, met aandacht voor semantische varianten en vertalingen. Gebruik synoniemen, afgeleide vormen en hiërarchie van concepten. Maak gebruik van Booleaanse operatoren (AND, OR, NOT), zoektermen tussen aanhalingstekens voor exacte frasen en truncatie om termen af te dekken. Pas filters toe voor taal, publicatiejaar of type publicatie waar nodig, maar voorkom te strakke beperkingen die relevante studies uitsluiten. Overweeg ook grijze literatuur en handmatig zoeken in relevante tijdschriften.

Snowballing of citatie-navigatie (backward en forward) kan aanvullende relevante publicaties opleveren. De selectie van resultaten gebeurt volgens vooraf gedefinieerde criteria op basis van titel, samenvatting en, indien nodig, volledige tekst. Kwaliteits- en relevantiebeoordeling kan via checklisten plaatsvinden en wordt gerapporteerd samen met de zoekstrategie.

Documentatie en reproduceerbaarheid zijn cruciaal: bewaart een zoeklog met gebruikte databanken, zoektermen, datum en resultaten, en gebruik een referentiebeheerder voor opslag. Het resultaat is een transparante literatuurlijst en een duidelijke verslaglegging van de zoekaanpak.