kontrolpunt

Kontrolpunt is een term in het Nederlands die vaak letterlijk wordt vertaald als controlepunt. Hoewel de standaard spelling controlepunt is, komt kontrolpunt ook voor als leenwoord in vaktaal, bijvoorbeeld in geodesie, logistiek en beveiliging. Het verwijst naar een vastgesteld punt, moment of locatie waar toezicht, meting of verificatie plaatsvindt om aan normen te voldoen. De precieze betekenis verschilt per vakgebied, maar het kernidee is evaluatie en besluitvorming op een bepaald punt.

In de landmeting en geodesie is een kontrolpunt een vaste referentiepunt met bekende coördinaten. Deze punten dienen als oriënterings- en calibratiemiddelen voor positionering en kaartproductie; metingen van andere posities worden hieraan ontleend om consistentie te waarborgen. Nationale geodetische diensten onderhouden netwerken van kontrolpunten.

In productie en kwaliteitszorg fungeert een kontrolpunt als een inspectiepunt in een proces. Hier worden producten of processen beoordeeld volgens specificaties; op basis van de resultaten kan een product worden doorgevoerd, aangepast of afgekeurd. Sensoren en statistische procescontrole worden vaak toegepast om controlepunten te automatiseren en de kwaliteit te waarborgen.

Bij beveiliging en mobiliteit dienen kontrolpunten als controlestraten waar identificatie, documenten en goederen worden nagekeken op wettigheid en veiligheid. Ook in grensafdaling, evenementen en vervoer spelen ze een rol in toezicht en naleving.

In informatica, softwareontwikkeling en projectmanagement kan de term verwijzen naar een checkpoint of mijlpaal: een afgesproken moment voor evaluatie, voortgangsbesluit of revertie. In deze context wordt soms gesproken van quality gate of decision point.

Zie ook: controlepunt, checkpoint, kwaliteitscontrole, geodetische controlepunten.