glycosyleringsstoornissen

Glycosyleringsstoornissen, in het bijzonder Congenitale glycosylation-stoornissen (CDG), zijn zeldzame genetische aandoeningen waarbij het proces van glycosylatie van eiwitten en lipiden niet optimaal functioneert. Glycosylatie is een posttranslationele modificatie waarbij suikergroepen worden gekoppeld aan eiwitten en lipiden, wat de structuur, stabiliteit en werking van glycoproteïnen beïnvloedt en daarmee cellulaire signaaltransductie en ontwikkeling ondersteunt. Bij CDG treden afwijkingen op in de opbouw, het transport of het verwijderen van glycanen, waardoor glycoproteïnen en glycolipiden onvolledig of verkeerd bewerkt zijn.

CDG worden vaak onderverdeeld in CDG type I en CDG type II. Type I omvat stoornissen in de assembling en transfer van dolichol-gebonden oligosacchariden naar nieuw gevormde eiwitten; type II omvat defecten in de bewerking (trimmen en remodelen) van glycans na de transfer. Deze aandoeningen ontstaan door mutaties in verschillende genen die betrokken zijn bij de synthese, modificatie of het transport van glycans.

De klinische presentatie is zeer variabel. Veelvoorkomende kenmerken zijn vertraagde ontwikkeling, hypotonie, groeiachterstand, lever- en coagulatiestoornissen en neurologische achteruitgang zoals ataxie. Ook kunnen misvormingen van de borstkas en tepels voorkomen. De ernst en het beloop verschillen per type en per individu.

Diagnose gebeurt meestal met screening en bevestiging. Serumtransferrine-iso-elektrische focusing laat een karakteristiek patroon zien (type I of type II), gevolgd door DNA-analyse met next-generation sequencing om het specifieke defect te identificeren. Soms worden enzymatische assays of metabolietmetingen toegepast.

Behandeling is ondersteunend en gericht op symptoommanagement en multidisciplinaire zorg. Er is geen genezende therapie voor de meeste CDG; voor MPI-CDG (CDG-Ib) kan orale mannose soms leiden tot klinische verbetering. Leversfunctie, coagulatie en groei worden nauwgezet gevolgd, en educatie, fysiotherapie en voedingsondersteuning zijn onderdeel van de zorg. Prognose varieert sterk afhankelijk van het type en de ernst van de klinische manifestaties.