gearticuleerd

Gearticuleerd is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat aangeeft dat een voorwerp uit meerdere segmenten bestaat die met gewrichten aan elkaar zijn verbonden, zodat beweging tussen de segmenten mogelijk is. Het begrip is afgeleid van het werkwoord articuleren, dat op zijn beurt teruggaat op het Latijnse articulus. In zowel techniek als biologie verwijst gearticuleerd naar structuren of systemen met gekoppelde delen die een grotere bewegingsvrijheid mogelijk maken dan een monolithische constructie.

In de praktijk komt gearticuleerde constructie voor in robotica, medische apparatuur, en transportmiddelen. Een gearticuleerde robotarm bestaat uit een reeks koppelingen en gewrichten waardoor hij in meerdere assen kan bewegen. Gearticuleerde ledematen in biomechanica of prothese leveren vergelijkbare bewegingsvrijheid. In het wegvervoer verwijst men vaak naar een gearticuleerde bus, een lang voertuig met een flexibele middenkoppeling waardoor de wendbaarheid toeneemt.

Typen gewrichten die voorkomen bij gearticuleerde systemen zijn onder meer het scharniergewricht (beperkte rotatie rondom één as), het kogelgewricht (drie rotatie-assen), en het universeel gewricht (Cardan-gewricht). Daarnaast bestaan er lineaire of hybride verbindingen. Het belangrijkste voordeel van gearticuleerde systemen is een grotere flexibiliteit en aanpassingsvermogen; de nadelen zijn toegenomen complexiteit, hoger onderhoud en mogelijk gewichtstoename.

Zie ook: articulatie, gewricht, gearticuleerde robot, gearticuleerde bus.