foutenmaten

Foutenmaten zijn statistische maten die de omvang van de afwijking tussen een gemeten waarde en een referentie- of ware waarde kwantificeren. Ze worden gebruikt in metrologie, statistiek en datawetenschap om de nauwkeurigheid van metingen, de precisie van meetinstrumenten en de prestaties van voorspellingsmodellen te beoordelen.

De meest gangbare foutenmaten zijn de absolute fout en de relatieve fout. De absolute fout is het absolute verschil tussen de gemeten waarde x en de ware waarde x_true: |x - x_true|. De relatieve fout is dit verschil gedeeld door de ware waarde: |x - x_true| / |x_true|, uitgedrukt als percentage. Voor evaluatie van modellen worden ook MAE (mean absolute error) en RMSE (root mean squared error) gebruikt, respectievelijk het gemiddelde van de absolute fouten en de wortel van het gemiddelde van de kwadratische fouten. Daarnaast onderscheidt men ook bias (systematische fout) en scatter (ruis of random fout), waarbij bias het verschil aangeeft tussen het gemiddelde van de metingen en de ware waarde en de scatter de precisie beschrijft.

In de praktijk is de ware waarde niet altijd bekend; foutenmaten hangen af van de schaal en context, en relatieve maten kunnen misleidend zijn bij zeer kleine referentiewaarden. Ook is sprake van onzekerheid, die de verdeling rondom een meting beschrijft en vaak apart wordt gerapporteerd.