estrogeenbehandelingen

Estrogeenbehandelingen omvatten medische therapieën die oestrogeen leveren of nabootsen om hormonale tekorten of disbalansen aan te pakken. Ze worden toegepast bij menopauze-gerelateerde klachten, bij feminiserende hormoontherapie voor transgender vrouwen, en bij bepaalde aandoeningen zoals hypogonadisme of premature ovariële insufficiëntie. Daarnaast kunnen lokale vaginale estrogene preparaten worden gebruikt voor vaginale droogheid en atrofiële veranderingen van de gynaecologische slijmvliezen.

Vormen en toediening variëren. Systemisch oestrogeen kan oraal worden ingenomen, via transdermale pleisters, gels of injecties. Vaak wordt progestageen toegevoegd bij mensen met een uterus om endometriumkanker te voorkomen; bij afwezigheid van de uterus kan vaak een oestrogeen alleen volstaan. Lokale estrogene preparaten (vaginale crème, tablet of ring) leveren meestal kleinere systemische effecten en richten zich op vaginale symptomatiek en urinewegaandysfunctionaliteit.

Indicaties en doelstellingen variëren per context. Bij menopauze zijn het verlichten van opvliegers en nachtzweren, en preventie van osteoporose. Bij transgender zorg is estrogeen gericht op feminisering en, afhankelijk van het regiem, op het terugdringen van testosteron. Bij hypogonadisme kan estrogeen onderdeel zijn van de hormonale behandeling.

Veiligheid en bijwerkingen hangen af van de route en de individuele risicofactoren. Mogelijke bijwerkingen zijn borstgevoel, misselijkheid, hoofdpijn en gewichtsschommelingen. Systemisch gebruik kan het risico op veneuze trombo-embolische aandoeningen en endometriumkanker verhogen als er geen progestageen wordt gebruikt bij een uterus. Contra-indicaties zijn onder meer zwangerschap, bekende estrogen-afhankelijke tumoren, leverziekte en oncontroleerbare vaginale bloedingen.

Monitoring gebeurt door evaluatie van symptomen, bloeddruk en relevante screenings op preventieve zorg; bij transgenderzorg worden estradiol- en testosteronniveaus gemonitord.